Z oczywistych względów bezpieczeństwa oraz sprawnej obsługi nierzadko skomplikowanych maszyn budowlanych, każdy pracownik musi przejść specjalistyczne szkolenie UDT. Nadzoruje ten proces Urząd Dozoru Technicznego (w skrócie UDT).
Podstawy prawne to:
- rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 849),
- zmienione rozporządzenie z dnia 20 lutego 2003 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 426), wydanym na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy o dozorze technicznym,
oraz
- ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późn. zm.).
Zakres certyfikacji UDT
W zakresie działania Urzędu Dozoru Technicznego znajdują się następujące uprawnienia i obowiązki:
- podejmowanie decyzji skojarzonych z dozorem technicznym,
- dozór techniczny nad urządzeniami wymienionymi w odrębnych przepisach,
- nadzór i kontrola przestrzegania przepisów dozoru technicznego,
- prowadzenie ewidencji urządzeń technicznych,
- badania przyczyn usterek technicznych sprzętu budowlanego i ocena ryzyka zagrożenia awariami,
- kształtowanie programów certyfikacyjnych UDT,
- szkolenie pracowników dozoru technicznego,
- wydawanie uprawnień w zakresie UDT,
- kontrolowanie kwalifikacji pracowników,
- motywowanie operatorów maszyn do podnoszenia kwalifikacji,
- kontrola jakości pracy na wytwarzanym sprzęcie technicznym,
- certyfikowanie systemów jakości dotyczących urządzeń technicznych,
- badania diagnostyczne i ekspertyzy w zakresie bezpiecznej pracy urządzeń technicznych,
- stała kontrola stopnia zagrożenia stwarzanego przez urządzenia techniczne,
- popularyzowanie zagadnień związanych z bezpieczeństwem pracy urządzeń technicznych oraz doradztwo w tym zakresie.
Szkolenia UDT w budownictwie
Szkolenia UDT obejmują zatem szeroki zakres działań podlegających certyfikacji. Natomiast najbardziej interesujące z punktu widzenia zdobycia uprawnień do określonej pracy są szkolenia skojarzone z obsługą skomplikowanych i/lub dużych urządzeń.
Z pewnością żadna odpowiedzialna osoba nie wsiadłaby np. do żurawia i zaczęła w nim sterować nawet wtedy, gdyby stanowił jej własność. Z jednej więc strony szkolenia UDT pozwalają nabyć specjalistyczne uprawnienia, a z drugiej chronią pracownika oraz innych przed skutkami nieodpowiedniego użycia urządzeń technicznych.
Szkolenia UDT zajmują szczególne miejsce na rynku budowlanym, na którym ilość sprzętu, którego obsługa wymaga specjalnych uprawnień jest bodajże największa. Nie sposób obsługiwać wspomnianych już żurawi, ale też mniejszego sprzętu bez należytych certyfikatów świadczących o doskonałej znajomości obsługiwanych urządzeń.
Należą do nich nie tylko tak duże, jak wspomniany wcześniej dźwig, lecz również i m.in.:
- wszelkiego typu innego rodzaju podnośniki,
- suwnice,
- wyciągi linowe oraz koleje tego samego typu,
- urządzenia do obsługi kontenerów,
- podesty ruchome,
- hydrauliczne dźwigi samochodowe,
- a nawet niewielkie wózki widłowe.
Szkolenia UDT prowadzone są zawsze przez wyspecjalizowane jednostki, natomiast uprawnienia nadaje Urząd Dozoru Technicznego. Szkolenia kończą się egzaminem państwowym. Jednostki szkolące takie jak Jamar w Białymstoku przygotowują kursanta kompleksowo – począwszy od obowiązkowej edukacji w zakresie obsługi urządzeń, a skończywszy na przygotowaniu do samego egzaminu.
